13 kwietnia br. odbędzie się posiedzenie całego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w kwestii zagadnień prawnych dotyczących kredytów frankowych. Pytania prawne w tej sprawie skierowała I prezes SN Małgorzata Manowska. Rozstrzygnięcie ma w sposób jednoznaczny rozwiać wątpliwości i rozbieżności sądów orzekających w sprawach frankowych.
O co pyta I Prezes SN?
Pytanie nr 1: Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?
Dwa kolejne pytania zostaną udzielone w przypadku odpowiedzi przeczącej na pierwsze pytanie Sądu Najwyższego.
Pytanie nr 2: Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?
Pytanie nr 3: Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?
Problematyka czwartego pytania I Prezes SN: – czy konsument może ubiegać się o zwrot spłaconych rat kredytu i innych kosztów w sytuacji, gdy ich suma nie przekracza kwoty udzielonego kredytu?
Pytanie nr 4: Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?
Odpowiedzi na to pytanie Sąd Najwyższy udzielił w uchwale z dnia 16 lutego 2021 r. przyznając konsumentom uprawnienie do dochodzenia zapłaty sumy spłaconych rat kredytu i innych kosztów. Nawet jeśli ich wartość nie przekroczyła wartości udzielonego kredytu.
Niebezpieczeństwo dla banków wynikające z odpowiedzi na pytanie piąte I Prezes SN w sprawie przedawnienia.
Pytanie nr 5: Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?
Wiążą się z tym skutki przyjęcia 3 letniego terminu przedawnienia roszczeń banku liczonego od daty zawarcia umowy kredytu („darmowe mieszkania”).
Czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z jego pieniędzy, czyli odsetek? Czy także kredytobiorcy przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie przez bank z kwoty spłaconych rat kredytu?
Pytanie nr 6 I Prezez SN: Czy jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
