Kategoria: E-informator Powiat Olsztyński

Zasiedzenie

  R.pr. Iwona Dobkowska z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów, dotyczących instytucji zasiedzenia Na czym polega funkcja instytucji zasiedzenia? Odp.: Zasiedzenie jest instytucją mającą usankcjonować trwający przez dłuższy czas stan faktyczny inny, niż by to wynikało ze stanu prawnego. Stanowi ponadto wyraz przekonania, że długotrwałe niewykonywanie prawa przez uprawnionego jest stanem niekorzystnym. Jaki jest przedmiot oraz podmiot zasiedzenia? Odp.: Prawo polskie przewiduje możliwość nabycia własności w drodze zasiedzenia ruchomości oraz nieruchomości. Odmiennie zostały jednak uregulowane przesłanki takiego nabycia – m.in. wyłączona jest możliwość nabycia własności ruchomości przez posiadacza w złej wierze. Nabycie własności nieruchomości w drodze zasiedzenia możliwe jest zarówno przy istnieniu dobrej, jak i złej wiary posiadacza. Różnica występuje jedynie w zakresie wymaganego przez prawo okresu nieprzerwanego posiadania samoistnego. Nabycie własności w drodze zasiedzenia może nastąpić zarówno na rzecz osoby fizycznej, jak i osoby prawnej, przy spełnieniu tych samych przesłanek. W odniesieniu do osoby prawnej mogą jednak powstać pewne trudności przy ustalaniu, czy osoba taka jest posiadaczem w dobrej czy złej wierze, a także jak oceniać, czy osoba taka jest posiadaczem samoistnym. Jakie są ustawowe przesłanki zasiedzenia? Odp.: Nabycie własności w drodze zasiedzenia uzależnione zostało od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek: władanie nieruchomością jako posiadacz samoistny oraz […]

Wypowiedzenie umowy o pracę

  R.pr. Piotr Jaszczułt z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia podstawowe zagadnienia, dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę Jakie warunki powinno spełniać wypowiedzenie umowy o pracę? Odp.: Mimo że wydaje się proste, to jednak wypowiedzenie umowy o pracę musi spełniać określone warunki. Pomimo stosunkowej prostej konstrukcji, niejednokrotnie pracodawcy popełniają błędy przy składanych wypowiedzeniach. Dlatego bardzo ważne jest zgłosić się od razu do prawnika. Profesjonalista może bowiem już na pierwszy rzut oka dostrzec uchybienia pozwalające złożyć skuteczne odwołanie do sądu pracy. W przypadku umowy na czas nieokreślony, czyli jednej z najczęściej zawieranych umów na rynku pracy, wypowiedzenie pracy musi przede wszystkim wiązać się z podaniem jasnej przyczyny. Jak ważne jest podanie konkretnej przyczyny wypowiedzenia? Odp.: Przyczyna wypowiedzenia stanowi jego najistotniejszą część i to przede wszystkim ona podlega badaniu przez sąd w celu określenia skuteczności złożonego wypowiedzenia. Przede wszystkim podanie nieprawdziwej przyczyny wypowiedzenia jest traktowane jako jej brak. Również określenie przyczyny w sposób ogólnikowy jest uznawane za jej brak. Przykładem zbyt ogólnie podanej przyczyny jest wskazanie w treści wypowiedzenia „niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków” bez doprecyzowania, na czym ta niewłaściwość polegała Powołanie się ogólnie na utratę zaufania do pracownika może być także dla pracodawcy ryzykowne, o ile nie jest podparte na przykład wynikami kontroli czy zarzutami, które […]

Umowa darowizny

  R.pr. Alicja Przewłocka z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów odnośnie umowy darowizny. Umowa darowizny jest spotykana powszechnie w codziennym obrocie. Większość z nas miało lub będzie mieć do czynienia z taką lub inną darowizną. Jaki zatem charakter ma ta umowa i co może być jej przedmiotem? Odp.: Umowa darowizny ma charakter nieodpłatny, nieekwiwalentny, jednostronnie zobowiązujący. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Przyczyną zawarcia jest zazwyczaj chęć wyświadczenia drugiej osobie dobrodziejstwa, własne zadowolenie z uczynionej przyjemności, chęć pomocy osobie w potrzebie, czy inne pobudki altruistyczne. Wobec tego darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Darowiznę może stanowić nieodpłatne przeniesienie własności (nieruchomości, mieszkania, samochodu, obrazu itp.) lub innego prawa zbywalnego (użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa na zorganizowanym kompleksie majątkowym tworzącym całość gospodarczą w postaci przedsiębiorstwa – art. 551 – lub gospodarstwa rolnego – art. 553) czy ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego. Większość osób utożsamia darowiznę z przysłowiowym otrzymaniem od babci pozłacanych łyżeczek, rodzinnej biżuterii, portretu przodka. Czy […]

Stosunki rolne – darowizna, spadki, dziedziczenie

  R.pr. Iwona Dobkowska z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów odnośnie umowy darowizny, służebności mieszkania i dożywocia oraz dalszych skutków związanych z jej zawarciem. Co to jest umowa darowizny? Jakie są najczęstsze przyczyny zawierania umów darowizny przez rolników? Odp.: Przez umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. W przypadku rolników, najczęstszymi powodami dokonania darowizn jest chęć uzyskania renty strukturalnej lub możliwość skorzystać z dobrodziejstw specjalnych preferencyjnych programów rządowych dla młodych rolników, w tym preferencyjnych kredytów o znacznie niższym oprocentowaniu. O czym warto pamiętać dokonując darowizny? Odp.: Jak już zostało wspomniane, umowa darowizny należy do umów, w której de facto tylko jedna ze stron dokonuje świadczenia na rzecz drugiej.  Akt szczodrobliwości darczyńcy niesie za sobą etyczny i pozaustawowym obowiązek wdzięczności wobec niego ze strony obdarowanego. Wobec tego podejmując decyzję o przekazaniu całego majątku, warto w umowie zawrzeć postanowienia mające na celu zagwarantowanie sobie nie tylko miejsca mieszkania, lecz chociażby minimalnego utrzymania. Poważnym problem jest zjawisko, iż część osób rezygnuje z formalnego zabezpieczenia swoich praw, kierując się zasadą zaufania do obdarowanego i licząc, że nie ma takiej możliwości, aby osoba obdarowana kiedykolwiek mogła nas wyrzucić z domu. Skutki takiego […]

Czy długi rodzica mogą przejść na dzieci w wnuki? Jak temu zapobiec?

Historia jakich wiele, czyli z życia wzięta… Trzy miesiące temu zmarł ojciec Pani Basi. Mężczyzna nie miał żadnego majątku. Utrzymywał się tylko z niewielkiej emerytury. Mieszkał w lokalu z zasobów komunalnych. Nie utrzymywał kontaktu z córką, czyli Panią Basią ani nie łożył nigdy na jej utrzymanie. Był uzależniony od alkoholu. W celu pozyskania alkoholu zaciągał liczne zobowiązania w bankach i parabankach. Zobowiązań nie regulował, co w konsekwencji doprowadziło do wysokiego zadłużenia. Przez cztery ostanie lata życie ojciec także nie opłacał comiesięcznego czynszu za mieszkanie. Pani Basia złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po ojcu. Kobieta ma synka w wieku 3 lat. Podczas postępowania dowiedziała się, że w związku z odrzuceniem przez nią spadku, długi ojca przejdą na jej synka. Z uwagi na to, że zmarł nie zostawił testamentu, Pani Basia jako córka zmarłego w pierwszej kolejności jest powołana do spadku. Z chwilą złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku do dziedziczenia zostają powołane kolejne osoby w linii spadkowej. Żona, rodzice i dziadkowie nie żyją, zmarły nie miał rodzeństwa. Powołany do dziedziczenia w niniejszej sprawie zostanie więc syn Pani Basi. Dzieje się tak, ponieważ odrzucenie spadku wywołuje taki skutek, jakby osoba ten spadek odrzucająca, zmarła przed spadkodawcą. W rzeczywistości oznacza to, że w miejsce […]

Rozwód a podział majątku w postaci mieszkania obciążonego kredytem hipotecznym

Mamy tu do czynienia z historią z życia wziętą. Pani Kasia wraz z mężem podjęła decyzję o rozwodzie. Od wielu lat nie mogli się ze sobą porozumieć. Nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Prowadzą odrębne gospodarstwa domowe. Obydwoje pracują. Pani Kasi otrzymuje za pracę minimalne wynagrodzenie, natomiast jej mąż zarabia o 4 tys. złotych więcej. W związku z rozwodem, małżonkowie chcą podzielić majątek, który nabyli podczas trwania związku małżeńskiego. W skład majątku wchodzi mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym. Pani Kasia z uwagi na sytuację finansową chce, aby mieszkanie przypadło na wyłączną własność jej męża. Chce też, aby przeszło na niego całe zobowiązanie kredytowe. Czy jest to możliwe? Jakie są uwarunkowania tego typu działań? Przede wszystkim trzeba szczegółowo określić składniki majątku, które wchodzą w skład majątku wspólnego oraz składniki majątku należące do majątku osobistego każdego z małżonków. Co bardzo ważne – rozdzielność majątkowa powstaje dopiero z chwilą orzeczenia rozwodu, chyba że małżonkowie zdecydowali się zawrzeć umowę o rozdzielności wcześniej lub jedno z nich wystąpiło o takie orzeczenie do sądu. Ważne jest też, że dopiero gdy powstanie rozdzielność majątkowa, można dzielić majątek zgromadzony w trakcie trwania małżeństwa. Podział majątku wspólnego dokonuje się przeważnie po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym, […]

Kogo i na jakich zasadach można wydziedziczyć? Gdzie tkwi „haczyk”?

Wydziedziczenie to temat, który zawsze budzi duże emocje i wokół którego narosło wiele mitów i niedomówień. Zacznijmy od tego, że wydziedziczenie to nie to samo, co pominięcie w testamencie. Osoba pominięta w testamencie może bowiem wystąpić na drogę sądową z roszczeniem o zachowek. Przesłanki określa art. 991 i dalsze kodeksu cywilnego. Natomiast skuteczne wydziedziczenie w testamencie takiej możliwości osobie wydziedziczonej nie daje. Co ważne – wydziedziczyć, a więc pozbawić prawa do zachowku można jedynie spadkobierców ustawowych, czyli na przykład żonę czy męża albo dzieci. Nie ma zatem sensu zamieszczania w testamencie postanowienia o wydziedziczeniu zięcia czy synowej, jako że i tak nie dziedziczą oni z mocy ustawy. Tak samo nie ma potrzeby wydziedziczania byłego męża czy byłej żony lub też partnera czy partnerki. Podstawą prawną dotyczącą wydziedziczenia jest artykuł 1008 kodeksu cywilnego: Zgodnie z treścią przepisu, mówiącego iż „spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku: – wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; – dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności    albo rażącej obrazy czci; – uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Jak widać, nie wystarczy po prostu napisać w testamencie, że „wydziedziczam swojego syna Adama”. Aby wydziedziczenie było skuteczne, […]

Mecenas Maciej Kamiński z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia najważniejsze kwestie dotyczące spadku, dziedziczenia, testamentu i zachowku

Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego na temat przedstawiony w artykule. Film znajduje się pod artykułem. Rodzaje dziedziczenia: Dziedziczenie ustawowe – w pierwszej kolejności do spadku powołane są z ustawy dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Dziedziczenie testamentowe – testament jest wyrazem woli spadkodawcy, w którym może powołać do spadku dowolną osobę lub osoby. Rodzaje testamentów: Testament własnoręczny – Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Niedopuszczalne są na przykład wydruki komputerowe. Testament notarialny – w tym wypadku testament ma formę aktu notarialnego. O jego poprawność i formę dba notariusz. Testament ustny – Jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Nie może być świadkiem przy sporządzaniu […]

Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?

Aleksander Szczechowicz z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów, dotyczących ubezwłasnowolnienia W Polsce jest 90 tys. ubezwłasnowolnionych i około 15 tys. nowych postępowań rocznie. Skąd taka tendencja? Odp.: Prawdopodobnie związane jest to ze starzeniem się społeczeństwa. Jeszcze niedawno standardem było, że seniorami zajmowała się rodzina. Wiadomo, że z wiekiem człowiekowi obniżają się zdolności myślowe i sprawność fizyczna, jednakże dla większości ludzi nie do pomyślenia było, żeby matkę czy ojca oddać do domu starców, nie mówiąc o ubezwłasnowolnieniu. Dziś trend jest taki, że starsi ludzie są dla młodszych problemem, za to problemem nie jest przyjęcie spadku po babci czy dziadku. Praktycznie w każdym z przypadków mamy do czynienia z osobą, która posiada jakiś pokaźny majątek (przeważnie nieruchomość) i to o zabezpieczenie tego majątku chodzi, a nie roztoczenie opieki nad starcem. Spadkobiercy takiej osoby obawiają się, że w wyniku działań przyszłego spadkodawcy uszczupli on swój majątek, a przez to uszczupli masę spadkową. Pamiętać jednak należy, iż człowiek ma prawo dysponować swoim majątkiem jak tylko ma ochotę. Jak już wspomniano, każdemu z wiekiem obniżają się funkcje myślowe i sprawność fizyczna, jednak ciężko sobie wyobrazić, żeby każdy dziadek czy babcia w pewnym wieku mieli zostać ubezwłasnowolnieni. Nie każda choroba […]

Czym jest zachowek? Komu się należy? W jakiej wysokości?

Mecenas Maciej Kamiński z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia najważniejsze kwestie dotyczące zachowku. Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego na temat przedstawiony w artykule. Film znajduje się pod artykułem. Zachowek jest instytucją mającą na celu chronić interesy majątkowe osób najbliższych spadkodawcy. Zachowek wynika więc z więzi spadkodawcy i osób mu najbliższych. Zachowek jest niezależny od woli spadkodawcy, a jedyną drogą do wyłączenia zachowku jest wydziedziczenie, dopuszczalne w ściśle określonych przypadkach. Komu należy się zachowek? Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy i nie otrzymali należnego im zachowku w postaci powołania do spadku albo darowizn. Przy dziedziczeniu testamentowym – uprawnieni do zachowku, którzy nie otrzymali nic, bądź otrzymali udział mniejszy od należnego zachowku. Przy dziedziczeniu ustawowym – uzupełnienie zachowku – uprawnieni do zachowku, którzy na skutek darowizn spadkodawcy nie otrzymali nic (pusty spadek) bądź otrzymali udział mniejszy od należnego zachowku. Jak obliczyć zachowek? Wysokość zachowku – udział spadkowy, będący podstawą do wyliczenia zachowku. W pierwszej kolejności należy ustalić czystą wartość spadku, czyli wartość majątku spadkowego minus długi spadkowe. Następnie, jeżeli spadkodawca czynił darowizny- doliczyć darowizny. Od tak wyliczonej wartości, należny zachowek wynosi 1/2 albo 2/3 jeżeli uprawniony jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy. WYDZIEDZICZENI – […]

Czym są dobra osobiste?

Mecenas Łukasz Berndt z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia, czym są dobra osobiste, jakie środki ich ochrony przewidują przepisy prawa cywilnego oraz jakie są terminy przedawnienia roszczeń o ochronę dóbr osobistych. Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego na temat przedstawiony w artykule. Film znajduje się pod artykułem. Najogólniej mówiąc dobra osobiste to dobra niemajątkowe, które przysługują każdej osobie (fizycznej oraz prawnej) i są związane z ich indywidualnym istnieniem. Dobrom tym prawo cywilne przyznaje ochronę niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach prawa. Ani kodeks cywilny, ani inne przepisy nie wprowadzają definicji legalnej dóbr osobistych. Art. 23 k.c. wskazuje przykłady dóbr osobistych: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Jest to katalog otwarty – ciągle rozbudowywany przez naukę i orzecznictwo sądowe. Czego możemy domagać się przed sądem, gdy ktoś naruszy nasze dobra osobiste? Przepisy kodeksu cywilnego przewidują następujące rodzaje powództw: powództwo o zaniechanie, tj. zaprzestanie naruszeń; powództwo o dopełnienie czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia; powództwo o zadośćuczynienie; powództwo o zobowiązanie do zapłaty określonej kwoty na wskazany cel społeczny. Należy również wskazać, że jeżeli naruszenie spowodowało również szkodę majątkową u pokrzywdzonego, to może on domagać się jej naprawienia na […]

Zatarcie skazania

Czym jest zatarcie skazania i kiedy następuje? Zatarcie skazania jest często określane także jako zatarcie wyroku. Z punktu widzenia prawa zatarcie skazania powoduje, że wyrok uważa się za niebyły, jak gdyby nigdy nie zapadł. Wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych, a skazana wcześniej osoba może uzyskać oficjalne zaświadczenie o niekaralności. Tak więc zatarcie skazania stanowi pewnego rodzaju nagrodę dla osób, które w przeszłości popełniły przestępstwo i po odbyciu zasądzonej kary przestrzegają obowiązującego prawa. Kiedy następuje zatarcie skazania? Zgodnie z polskim kodeksem karnym –  do zatarcia skazania może dojść albo z mocy prawa czyli automatycznie albo na wniosek samego skazanego. W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności zatarcie skazania z mocy prawa następuje po upływie 10 lat od momentu wykonania kary, darowania kary bądź przedawnienia wykonania kary. W razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa także z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. W […]