Kategoria: E-informator Powiat Olsztyński

Zatarcie skazania

Czym jest zatarcie skazania i kiedy następuje? Zatarcie skazania jest często określane także jako zatarcie wyroku. Z punktu widzenia prawa zatarcie skazania powoduje, że wyrok uważa się za niebyły, jak gdyby nigdy nie zapadł. Wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych, a skazana wcześniej osoba może uzyskać oficjalne zaświadczenie o niekaralności. Tak więc zatarcie skazania stanowi pewnego rodzaju nagrodę dla osób, które w przeszłości popełniły przestępstwo i po odbyciu zasądzonej kary przestrzegają obowiązującego prawa. Kiedy następuje zatarcie skazania? Zgodnie z polskim kodeksem karnym –  do zatarcia skazania może dojść albo z mocy prawa czyli automatycznie albo na wniosek samego skazanego. W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności zatarcie skazania z mocy prawa następuje po upływie 10 lat od momentu wykonania kary, darowania kary bądź przedawnienia wykonania kary. W razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 3 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa także z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. W […]

Kto ma prawo do alimentów po rozwodzie?

Alimenty kojarzą się zazwyczaj z obowiązkiem płacenia określonych kwot na dziecko przez jedno z rodziców. Jednak także alimenty na małżonka wcale nie należą do rzadkości. W pierwszej kolejności warto wskazać, że Sąd nigdy nie orzeka o alimentach na rzecz drugiego małżonka z urzędu. To strona zainteresowana wydaniem takiego rozstrzygnięcia powinna sformułować odpowiednie żądanie, podać konkretną kwotę oraz przedstawić dowody popierające jej stanowisko. Jeżeli rozwód był orzeczony bez orzekania o winie, to obowiązek wygasa co do zasady wraz z upływem 5 lat. Jeżeli rozwód był orzeczony z orzekaniem o winie, to obowiązek wygasa z chwilą zawarcia związku małżeńskiego przez byłą żonę albo z chwilą śmierci byłej żony (lub męża). Bywają jednak sytuacje, że obowiązek ten nie wygasa z upływem czasu. Może trwać nawet dożywotnio. Jest to tak zwany rozszerzony obowiązek alimentacyjny. Może on być co najwyżej zmieniony na skutek na przykład poprawy, czy – wręcz przeciwnie – pogorszenia się sytuacji majątkowej któregoś z byłych małżonków. Często pojawia się w tym momencie pytanie, co dzieje się w przypadku, gdy przed wniesieniem sprawy rozwodowej między małżonkami istniała rozdzielność majątkowa. Czy wówczas małżonek niewinny również może żądać dla siebie alimentów od małżonka winnego? Odpowiedź brzmi TAK. Obowiązek alimentacyjny jest niezależny od stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami. Zniesienie wspólności majątkowej nic tu nie zmienia. Wysokość alimentów na byłą żonę (lub męża) […]

Kogo i na jakich zasadach można wydziedziczyć? Gdzie tkwi „haczyk”?

Wydziedziczenie to temat, który zawsze budzi duże emocje i wokół którego narosło wiele mitów i niedomówień. Zacznijmy od tego, że wydziedziczenie to nie to samo, co pominięcie w testamencie. Osoba pominięta w testamencie może bowiem wystąpić na drogę sądową z roszczeniem o zachowek. Przesłanki określa art. 991 i dalsze kodeksu cywilnego. Natomiast skuteczne wydziedziczenie w testamencie takiej możliwości osobie wydziedziczonej nie daje. Co ważne – wydziedziczyć, a więc pozbawić prawa do zachowku można jedynie spadkobierców ustawowych, czyli na przykład żonę czy męża albo dzieci. Nie ma zatem sensu zamieszczania w testamencie postanowienia o wydziedziczeniu zięcia czy synowej, jako że i tak nie dziedziczą oni z mocy ustawy. Tak samo nie ma potrzeby wydziedziczania byłego męża czy byłej żony lub też partnera czy partnerki. Podstawą prawną dotyczącą wydziedziczenia jest artykuł 1008 kodeksu cywilnego: Zgodnie z treścią przepisu, mówiącego iż „spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku: – wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; – dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności    albo rażącej obrazy czci; – uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Jak widać, nie wystarczy po prostu napisać w testamencie, że „wydziedziczam swojego syna Adama”. Aby wydziedziczenie było skuteczne, […]

Komu zasiłek, komu świadczenie? Wsparcie dla opiekunów osób niepełnosprawnych.

Jeśli w rodzinie jest osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji, może ubiegać się o dodatkowe wsparcie finansowe z racji swojej choroby czy ułomności. Taką możliwość mają też opiekunowie niepełnosprawnych osób. Co ważne – dotyczy to zarówno dzieci, jak i dorosłych. Różne przepisy pozwalają starać się o taką formę wsparcia finansowego i niekiedy można je łączyć. Jednak system świadczeń dla rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością nie należy do najbardziej przejrzystych. Dlatego podajemy „w pigułce” niezbędne informacje – co, dla kogo i w jakiej kwocie? Kto może otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne? Świadczenie to przysługuje wyłącznie rodzicom lub opiekunom dzieci z niepełnosprawnością, powstałą do 18 roku życia lub do 25 roku życia w przypadku, gdy dziecko było w trakcie nauki. Warunkiem otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego jest niepodejmowanie lub rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, lub też osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje matce bądź ojcu dziecka, faktycznemu opiekunowi dziecka, osobie będącej rodziną […]

Rozwód a podział majątku w postaci mieszkania obciążonego kredytem hipotecznym

Mamy tu do czynienia z historią z życia wziętą. Pani Kasia wraz z mężem podjęła decyzję o rozwodzie. Od wielu lat nie mogli się ze sobą porozumieć. Nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Prowadzą odrębne gospodarstwa domowe. Obydwoje pracują. Pani Kasi otrzymuje za pracę minimalne wynagrodzenie, natomiast jej mąż zarabia o 4 tys. złotych więcej. W związku z rozwodem, małżonkowie chcą podzielić majątek, który nabyli podczas trwania związku małżeńskiego. W skład majątku wchodzi mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym. Pani Kasia z uwagi na sytuację finansową chce, aby mieszkanie przypadło na wyłączną własność jej męża. Chce też, aby przeszło na niego całe zobowiązanie kredytowe. Czy jest to możliwe? Jakie są uwarunkowania tego typu działań? Przede wszystkim trzeba szczegółowo określić składniki majątku, które wchodzą w skład majątku wspólnego oraz składniki majątku należące do majątku osobistego każdego z małżonków. Co bardzo ważne – rozdzielność majątkowa powstaje dopiero z chwilą orzeczenia rozwodu, chyba że małżonkowie zdecydowali się zawrzeć umowę o rozdzielności wcześniej lub jedno z nich wystąpiło o takie orzeczenie do sądu. Ważne jest też, że dopiero gdy powstanie rozdzielność majątkowa, można dzielić majątek zgromadzony w trakcie trwania małżeństwa. Podział majątku wspólnego dokonuje się przeważnie po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym, […]

Czy długi rodzica mogą przejść na dzieci w wnuki? Jak temu zapobiec?

Historia jakich wiele, czyli z życia wzięta… Trzy miesiące temu zmarł ojciec Pani Basi. Mężczyzna nie miał żadnego majątku. Utrzymywał się tylko z niewielkiej emerytury. Mieszkał w lokalu z zasobów komunalnych. Nie utrzymywał kontaktu z córką, czyli Panią Basią ani nie łożył nigdy na jej utrzymanie. Był uzależniony od alkoholu. W celu pozyskania alkoholu zaciągał liczne zobowiązania w bankach i parabankach. Zobowiązań nie regulował, co w konsekwencji doprowadziło do wysokiego zadłużenia. Przez cztery ostanie lata życie ojciec także nie opłacał comiesięcznego czynszu za mieszkanie. Pani Basia złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po ojcu. Kobieta ma synka w wieku 3 lat. Podczas postępowania dowiedziała się, że w związku z odrzuceniem przez nią spadku, długi ojca przejdą na jej synka. Z uwagi na to, że zmarł nie zostawił testamentu, Pani Basia jako córka zmarłego w pierwszej kolejności jest powołana do spadku. Z chwilą złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku do dziedziczenia zostają powołane kolejne osoby w linii spadkowej. Żona, rodzice i dziadkowie nie żyją, zmarły nie miał rodzeństwa. Powołany do dziedziczenia w niniejszej sprawie zostanie więc syn Pani Basi. Dzieje się tak, ponieważ odrzucenie spadku wywołuje taki skutek, jakby osoba ten spadek odrzucająca, zmarła przed spadkodawcą. W rzeczywistości oznacza to, że w miejsce […]

Prawo rodzinne i opiekuńcze. Pozbawienie władzy rodzicielskiej – kiedy może do tego dojść?

Prawo rodzinne i opiekuńcze.  Pozbawienie władzy rodzicielskiej – kiedy może do tego dojść? Władza rodzicielska to obowiązki i uprawnienia rodziców względem dziecka. Zdarzają się jednak sytuację, kiedy rodzice nie są wstanie podołać swoim obowiązkom i/lub nadużywają swoich uprawnień. Zdarza się również tak, że jeden z rodziców w ogóle nie interesuje się losem swojego dziecka, a nawet „blokuje” podejmowanie najważniejszych decyzji w zakresie jego wychowania. Sąd pozbawia rodzica władzy rodzicielskiej gdy ten: – Z powodu trwałej przeszkody nie może wykonywać władzy rodzicielskiej. Przez trwałą przeszkodę należy rozumieć sytuację, która uniemożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej na stałe (bądź na okres czasu, którego nie można ustalić). Można tu wskazać następujące sytuacje: wyjazd rodzica za granicę do pracy na stałe, pobyt rodzica w zakładzie karnym w celu odbycia wieloletniej kary pozbawienia wolności, przewlekła choroba wyłączająca możliwość wykonywania władzy rodzicielskiej (na przykład choroba psychiczna). – Nadużywa władzy rodzicielskiej. Z nadużywaniem władzy rodzicielskiej mamy do czynienia w sytuacji, gdy rodzic nadużywa kar cielesnych wobec dziecka, zmusza do wykonywania pracy nieodpowiedniej do wieku dziecka, nakłania do popełniania przestępstw, molestuje seksualnie dziecko czy wywozi dziecko za granicę bez wiedzy i zgody drugiego rodzica. Z nadużyciem władzy rodzicielskiej mamy również od czynienia w sytuacji, gdy rodzic swoim agresywnym zachowaniem, w stanie nietrzeźwości zakłóca spokój domowy czy grozi drugiemu rodzicowi w obecności dziecka. Tak więc  nie chodzi tu tylko o naganne zachowanie w stosunku do dziecka, ale również do osób do trzecich. – W sposób rażący zaniedbuje swoje obowiązki. Oznacza to sytuację, gdy rodzic nie zapewnia dziecku należytej opieki zdrowotnej, uchyla się od płacenia […]

Prawo rodzinne i opiekuńcze. Rozwód. Od czego zacząć, jak przez niego przejść?

Zanim zdecydujemy się na rozwód musimy ustalić, czy w naszym małżeństwie nastąpił zupełny i trwały rozpad trzech kluczowych więzi: uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej. Właśnie o te sfery sąd zawsze dokładnie pyta. Pierwsza kwestia – czy kochamy męża lub żonę, czy też łączące nas niegdyś uczucie wygasło i nie ma szans na jego wznowienie? Druga kwestia – kiedy ustało pożycie fizyczne małżonków? To trudne i intymne pytanie, ale musi paść podczas rozprawy rozwodowej. Trzecia kwestia – czy strony prowadzą wspólnie gospodarstwo domowe, czy mają wspólne rachunki bankowe, czy robią wspólnie zakupy i wspólnie decydują o finansach? Jeżeli uznamy, że trzy wyżej opisane więzi nie istnieją, to pozostaje kwestia dotycząca wspólnych małoletnich dzieci. Chodzi głównie o to, czy w związku z rozwodem nie ucierpi ich dobro… Po przeanalizowaniu wszystkich wspomnianych kwestii, musimy przygotować się do rozwodu pod względem formalnym. Przede wszystkim przygotować następujące dokumenty: skrócony odpis aktu ślubu czy skrócone odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci. Dopiero tak przygotowani przystępujemy do sporządzenia pozwu o rozwód. Nie zapominajmy także o kosztach rozwodu. Tych materialnych. Otóż opłata od pozwu rozwodowego wynosi obecnie 600 zł. Jeżeli musimy wziąć odpisy z Urzędu Stanu Cywilnego, to ich koszt wynosi 22 zł za jeden akt. Jeżeli strony nie będą […]

Mec. Lech Obara wyjaśnia, jak bronić się przed lichwą – plagą cywilizowanego świata!

  Choć znana jest od zarania dziejów, to nadal stanowi plagę cywilizowanego świata. Dotyka przede wszystkim tych najbardziej bezbronnych i znajdujących się w sytuacji bez wyjścia. Czy próbujemy sobie z nią poradzić i jak próbujemy sobie z nią poradzić. Już pewnie Państwo doskonale wiedzą o czym mowa. Mowa o lichwie… Pyt.: Panie Mecenasie, czy może Pan w skrócie wyjaśnić,  co to jest lichwa i kiedy spotykamy się z tym problemem? Odp.: Najprościej rzecz ujmując, lichwa oznacza osiągnięcie korzyści gospodarczej w wyniku wykorzystania przymusowego położenia gospodarczego innej osoby lub zastrzegania wynagrodzenia za udzielenie kapitału, które nie należy się (jest niewspółmierne) do świadczenia lichwiarza. Zazwyczaj mówi się o lichwie kredytowej, polegającej na zastrzeganiu i pobieraniu nadmiernego wynagrodzenia za udostępniany kapitał w stosunkach kredytowych. W sprawie takiegoż przypadku w tym miesiącu Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego po raz kolejny podjęła walkę z lichwiarskimi pożyczkami i  uwzględniła skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego od prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Katowicach w dniu 23 sierpnia 2010 roku, związanego z pożyczką mającą niedozwolony, „lichwiarski” charakter. Pyt.: A czy może Pan Mecenas przytoczyć szczegóły tej sprawy i wskazać, na czym polegał lichwiarski charakter owej pożyczki? Odp.: W 2010 roku została zawarta ustna umowa […]

Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?

Aleksander Szczechowicz z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów, dotyczących ubezwłasnowolnienia W Polsce jest 90 tys. ubezwłasnowolnionych i około 15 tys. nowych postępowań rocznie. Skąd taka tendencja? Odp.: Prawdopodobnie związane jest to ze starzeniem się społeczeństwa. Jeszcze niedawno standardem było, że seniorami zajmowała się rodzina. Wiadomo, że z wiekiem człowiekowi obniżają się zdolności myślowe i sprawność fizyczna, jednakże dla większości ludzi nie do pomyślenia było, żeby matkę czy ojca oddać do domu starców, nie mówiąc o ubezwłasnowolnieniu. Dziś trend jest taki, że starsi ludzie są dla młodszych problemem, za to problemem nie jest przyjęcie spadku po babci czy dziadku. Praktycznie w każdym z przypadków mamy do czynienia z osobą, która posiada jakiś pokaźny majątek (przeważnie nieruchomość) i to o zabezpieczenie tego majątku chodzi, a nie roztoczenie opieki nad starcem. Spadkobiercy takiej osoby obawiają się, że w wyniku działań przyszłego spadkodawcy uszczupli on swój majątek, a przez to uszczupli masę spadkową. Pamiętać jednak należy, iż człowiek ma prawo dysponować swoim majątkiem jak tylko ma ochotę. Jak już wspomniano, każdemu z wiekiem obniżają się funkcje myślowe i sprawność fizyczna, jednak ciężko sobie wyobrazić, żeby każdy dziadek czy babcia w pewnym wieku mieli zostać ubezwłasnowolnieni. Nie każda choroba […]

Odpowiedzialność porządkowa pracownika

Łukasz Berndt z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia kilka podstawowych zagadnień i terminów, dotyczących odpowiedzialności porządkowej pracowników Mówiąc najprościej, rolą odpowiedzialności porządkowej pracowników jest utrzymanie zasad porządku i organizacji pracy w zakładzie pracy. Stosowanie kar porządkowych jest prawem pracodawcy i przysługuje mu z samej istoty stosunku pracy. Jakie kary porządkowe przewidują przepisy kodeksu pracy? Jakie są konsekwencje ich wymierzenia? Jakie procedury obowiązują przy ich stosowaniu oraz czy pracownik może bronić się przed karą, którą uznaje za nieuzasadnioną? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć się w tym artykule. Rodzaje kar porządkowych i kryteria ich wymierzenia Przepisy Kodeksu pracy wskazują, że karę porządkową upomnienia albo nagany pracodawca może wymierzyć pracownikowi za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Są to kary o charakterze niemajątkowym. Należy jednak wskazać, że w ściśle określonych sytuacjach pracodawca może zastosować również karę pieniężną, tj. w przypadku: nieprzestrzegania przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywania alkoholu w czasie pracy. Kara pieniężna za jedno przewinienie, jak i […]

Wypowiedzenie umowy o pracę

  R.pr. Piotr Jaszczułt z kancelarii prawnej mec. Lecha Obary wyjaśnia podstawowe zagadnienia, dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę Jakie warunki powinno spełniać wypowiedzenie umowy o pracę? Odp.: Mimo że wydaje się proste, to jednak wypowiedzenie umowy o pracę musi spełniać określone warunki. Pomimo stosunkowej prostej konstrukcji, niejednokrotnie pracodawcy popełniają błędy przy składanych wypowiedzeniach. Dlatego bardzo ważne jest zgłosić się od razu do prawnika. Profesjonalista może bowiem już na pierwszy rzut oka dostrzec uchybienia pozwalające złożyć skuteczne odwołanie do sądu pracy. W przypadku umowy na czas nieokreślony, czyli jednej z najczęściej zawieranych umów na rynku pracy, wypowiedzenie pracy musi przede wszystkim wiązać się z podaniem jasnej przyczyny. Jak ważne jest podanie konkretnej przyczyny wypowiedzenia? Odp.: Przyczyna wypowiedzenia stanowi jego najistotniejszą część i to przede wszystkim ona podlega badaniu przez sąd w celu określenia skuteczności złożonego wypowiedzenia. Przede wszystkim podanie nieprawdziwej przyczyny wypowiedzenia jest traktowane jako jej brak. Również określenie przyczyny w sposób ogólnikowy jest uznawane za jej brak. Przykładem zbyt ogólnie podanej przyczyny jest wskazanie w treści wypowiedzenia „niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków” bez doprecyzowania, na czym ta niewłaściwość polegała Powołanie się ogólnie na utratę zaufania do pracownika może być także dla pracodawcy ryzykowne, o ile nie jest podparte na przykład wynikami kontroli czy zarzutami, które […]